Plac Jana III Sobieskiego to jedno z moich ulubionych miejsc w Bytomiu. Bardzo słoneczne, z gmachem Miejskiej Biblioteki Publicznej (niegdyś bezlitośnie skrytykowanym) oraz z Muzeum Górnośląskim. Pod arkadami jest jeszcze jedno Museum - takie ze stolikami, gdzie można napić się kawy czy piwa i coś przekąsić. A jaka jest jego historia tego miejsca ?
Ponad 100 lat temu...
Zacznijmy od nazwy. W 1902 roku plac ochrzczono jako plac feldmarszałka Helmuta von Moltkego. Nazwa ta obowiązywała do 1945 roku, kiedy to zmieniono ją, nazywając plac imieniem niemieckiego komunisty Ernesta Thaelmanna. Po przemianach przełomu lat 80. i 90. XX (dokładnie po 1989 roku) wieku patronem placu został Jan III Sobieski. Niektóre źródła podają, że imieniem króla nazwano plac jeszcze w 1945, ale na krótko, a do nazwy wrócono pol latach. Jedna z legend mówi, że w czasie marszu na Wiedeń król rozłożył tu namiot i zatrzymał się na postój. Na początku XIX wieku było tu jedynie chłopskie gospodarstwo. A ponieważ szukano właśnie miejsca na zlikwidowane targowisko bydlęce (w związku z budową torów), padł pomysł, aby przenieść je tutaj. Na plac, o którym mówiono - błonia miejskie. I tak też się stało. Otwarto też gospodę "Pod podartym cylindrem" odwiedzaną przez kupców. Przyjeżdżał tu też cyrk, wesołe miasteczko, organizowano tu festyny.
Defilady i nowe budowle
Wkrótce plac postanowiono wykorzystać jeszcze konkretniej. Jego najdalszą część (północną) oddano wojsku. W latach 1890- 1892 wybudowano tu koszary. To zapoczątkowało organizacje parad, defilad i ćwiczeń wojskowych. Kolejne zmiany w zabudowie placu to połowa lat 20. XX wieku. W 1929 roku pojawił się tu gmach szkoły budowlanej. Rok wcześniej zapadła decyzja o budowie budynku na potrzeby miejskiej kasy oszczędności . Postanowiono ulokować tu także muzeum i bibliotekę.
I nie tak dawno jeszcze
Sporo osób pamięta to miejsce jeszcze sprzed kilku lat. Plac z lat 2000-2004, ze swoich czasów licealnych, wspomina Justyna .
- Największy urok tego miejsca tworzył wtedy targ staroci. Na jedną noc w miesiącu zamieniał w takie bajkowe targowisko skarbów i rupieci - mówi.
Pamięta też, że przesiadywała na schodach prowadzących do biblioteki i godzinami gadała ze znajomymi. Pamięta też knajpkę zwaną Eks (Exlibris) na parterze gmachu biblioteki. Był tam bilard i rockowe imprezy w soboty.
Łukasz Osóbka, bytomianin, przypomina słynną budkę z hamburgerami.
- Jak dobrze pamiętam, był tam też przystanek międzynarodowy, z którego odbierałem swoją familię jako dziecko. Na targu staroci szukałem swoich pierwszych monet, banknotów i znaczków - wspomina.
Dawid Grabowski zwraca uwagę, że to miejsce dla wielu to dalej plac Thaelmanna.
- Kojarzę plac głównie z dni Bytomia i sztucznych ogni - dodaje.
A inny mieszkaniec, Grzegorz, pamięta te ognie po koncercie, na którym wystąpiła Kayah. - Tłumy były ogromne, sięgały połowy ul.Podgórnej.
Daniel Lekszycki uważa, że teraz plac wygląda lepiej. - Wielki parking, rozpadający się asfalt, obleśne budy, brak miejsc do siedzenia. Teraz odsłonięto zabytkową kostkę, są ławki i drzewa - chwali.
Korzystałam z książki "Bytom portret własny" Małgorzaty Kaganiec
Kolejny plac, o którym chcemy napisać, to plac Akademicki. Jakie macie z nimi związane wspomnienia?
A ,może macie zdjęcia z tego miejsca? Napiszcie tu lub na [email protected]m.pl
Jak czytać kolory szlaków turystycznych?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
