Z emerytury wcześniejszej na normalną

Dodatkową możliwość podwyższenia świadczenia mają te osoby, które były na emeryturze wcześniejszej, dorabiały do niej przez co najmniej 30 miesięcy, a teraz kończą podstawowy wiek emerytalny (60 lat dla kobiety i 65 dla mężczyzny), albo nabywają po raz kolejny prawo do emerytury wcześniejszej, tylko na innych zasadach. Przykładem tej ostatniej opcji może być nauczyciel, który pobiera emeryturę bez względu na wiek i kończąc 60 lat zyskuje prawo do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Podstawę obliczenia emerytury dla osoby, która miała ustalone prawo do emerytury wcześniejszej, stanowi podstawa wymiaru tej pobieranej dotychczas w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie kolejne waloryzacje, przypadające po ustaleniu prawa do wcześniejszej emerytury. Tak stanowi art. 21 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004r. nr 39, poz. 353 ze zm.). Ta sama jest podstawa emerytury i kwota bazowa. Jest tylko jeden wyjątek.

Część socjalną emerytury oblicza się jako 24 proc. nowej kwoty bazowej, czyli obowiązującej w dacie przyznania drugiej emerytury w przypadku, gdy:

- jej podstawę wymiaru stanowi podstawa wcześniej przyznanego świadczenia,

- po przyznaniu wcześniejszej emerytury, emeryt przez co najmniej 30 miesięcy podlegał ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Ze względu na jednoznaczne brzmienie powołanych przepisów tylko tzw. część socjalna świadczenia może być obliczona od aktualnej kwoty bazowej.

Przykład:

Pani Katarzyna od 1 kwietnia 2005 r. była uprawniona do emerytury na podstawie art. 29 ustawy emerytalnej (55 lat życia i 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych). Miała 32 lata i 1 jeden miesiąc składkowy oraz 6 lat i 8 miesięcy nieskładkowych. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 195,26 proc. 2 czerwca 2008 r. zgłosiła wniosek o ustalenie uprawnień do emerytury, ponieważ ukończyła wiek 60 lat. Prawo do drugiej emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej (60 lat życia i co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych) ZUS ustalił od 1 czerwca 2008 r. Kobieta po przyznaniu pierwszej emerytury pracowała przez 30 miesięcy, a więc do części socjalnej emerytury została uwzględniona kwota bazowa obowiązująca w dniu uzyskania prawa do drugiej emerytury wynosząca 2275,37 zł.

Pierwsza, wcześniejsza emerytura, uwzględniająca dopracowany 30 miesięczny staż pracy, ustalona została w następujący sposób:

podstawa wymiaru:

195,26 proc. 1903,03 zł. (kwota bazowa z kwietnia 2005 r.) = 3715,86 zł.

Wysokość emerytury:

- część socjalna: 24 proc. 1903,03 zł. = 456,73 zł.

- lata składkowe: (415 miesięcy 1,3 proc.): 12 3715,86 zł = 1670,65 zł

- lata nieskładkowe: (80 miesięcy 0,7 proc.): 12 3715,86 zł. = 173,53 zł.

brutto emerytury = 2300,81 zł.

Do czerwca 2008 roku miały miejsce dwie waloryzacje: w marcu 2006 (dla świadczeń przyznanych po 28 lutego 2005 r., a przed 1 marca 2006 r.) wskaźnikiem 102,3 proc. i w marcu 2008 - 106,5 proc.

Po waloryzacjach pierwsza emerytura na dzień 1 czerwca 2008 r. wynosiła więc więc 2506,83 zł. Taką pani Katarzyna otrzymywałaby, jeśli nie wystąpiłaby o emeryturę z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Wysokość drugiej (nowej) emerytury została ustalona z uwzględnieniem przepracowanych dodatkowo 30 miesięcy, w następujący sposób:

podstawa wymiaru: 195,26 proc. 1903,03 zł = 3715,86 zł,

po waloryzacji 4048,41 zł

Obliczenie emerytury:

- 24 proc. 2275,37 zł (kwota bazowa od marca 2008 r.) = 546,09 zł

- (415 miesięcy 1,3 proc.): 12 4048,41 zł = 1820,17 zł

- (80 miesięcy 0,7 proc.): 12 4048,41 zł = 189,06 zł

brutto drugiej emerytury = 2555,32 zł.

Druga emerytura jest wyższa od pierwszej o 48,49 zł.