Zakłady Odzieżowe Bytom - historia i przyszłość słynnej firmy szyjącej garnitury

Zakłady Odzieżowe Bytom - historia
Szereg budynków przy ulicy Wrocławskiej wygląda na razie tak, jakby czas się tu zatrzymał. Kiedyś słychać było tu huk maszyn krawieckich najwyższej jakości. Zakład, który powstał w 1945 roku, był słynną na całą Polskę fabryką konfekcji, specjalizującą się w produkcji odzieży męskiej, garniturów, marynarek i spodni. Po opuszczeniu zakładu i przenosinach głównej siedziby firmy do Krakowa (szwalnia jest natomiast w Tarnowskich Górach),mogłoby się wydawać, iż dawny kompleks pójdzie w zapomnienie. Będzie jednak inaczej.

Zakłady Odzieżowe Bytom - skład manekinów

Puste hale i stare, ale wyjątkowe maszyny znanych marek. Do tego schrony, które miały chronić w trakcie "zimnej wojny" plus skład manekinów. Tak na razie wyglądają pomieszczenia dawnych ZO Bytom. Ale już niedługo.
- W budynku pozostanie sklep fabryczny Bytom, ale już w nowym wystroju, wzbogacony o autentyczne części parku maszynowego zakładu. Powracamy też do koncepcji saloniku "Szycie na Miarę", gdzie będzie można zamówić garnitur szyty na miarę - mówi Olgierd Lizoń, prezes Studia AB. To właśnie Studio AB wyremontuje budynki przy Wrocławskiej. Prace ruszają wkrótce. W budynku będą biura, część usługowo-handlowa i apartamenty, a także siedziba Banku Śląskiego. Kompleks ma się nazywać Bytom Square. Będą to w sumie 4 budynki o łącznej powierzchni 8640 m kw. Do tego parking dla najemców pomieszczeń i mieszkańców apartamentów, na 170 samochodów.

Zakłady Odzieżowe Bytom - mozaika i Gomułka

Na razie dawne zakłady odzieżowe czekają, aż pojawią się tu robotnicy. Przy głównym wejściu mozaika, pamiętająca czasy Władysława Gomułki. - Moim zdaniem przedstawia pięć igieł wkomponowanych w formę przypominającą serce - ocenia Olgierd Lizoń. Zwiedzanie zaczynamy od najbardziej reprezentacyjnej części zakładu, wielkiej auli ze sceną. Nad nią wisi godło. Cały wystrój przypomina minioną epokę. I, jak się okazuje, skojarzenia nie są tak odległe. - To część przedwojennej kamienicy, kiedyś mieściło się tu kasyno - opowiada Lizoń. U góry zabudowane balkony. To tu biesiadowano przy stolikach i oglądano występy. - Po wojnie przeszła w ręce komitetu wojewódzkiego PZPR, odbywały się więc tu głównie wiece poparcia dla jedynej wtedy słusznej władzy oraz akademie z okazji świąt państwowych. Teraz aula zostanie podzielona na sześć loftów, dwa dwupoziomowe i cztery jednopoziomowe. Przechodzimy korytarzami, gdzie już widać przygotowanie do pierwszych prac. - Chcemy zachować przemysłowy klimat tego miejsca, choćby poprzez eksponowanie części instalacji na klatkach - opowiada Lizoń.

Zakłady Odzieżowe Bytom - samodyscyplina poprawia jakość ?

Kolejne miejsce to wielkie hale. To właśnie tu odbywała się produkcja słynnych garniturów. Fragmenty szaf, pudła wypełnione wieszakam i starymi świetlówkami. Na ścianach fragmenty zakładowej gazetki i plakaty przystojnych mężczyzn w garniturach. Przystaję na dłużej przed gazetką. Hasła "Samodyscyplina poprawia jakość" czy "Systematyka poprawia efektywność pracy" z jednej strony mogą świadczyć o propagandzie, z drugiej o poczuciu humoru pracowników. Całkiem serio brzmi natomiast wyciąg z regulaminu pracy, gdzie czytamy, że pracownicy spółki zobowiązani są poddać się rewizji osobistej.
- W hali było mnóstwo maszyn, w tej chwili zostało ich kilka. Planujemy je wykorzystać jako element ekspozycji - mówi Olgierd Lizoń. Na dole jest ich więcej - to belownica oraz firmowe maszyny do szycia marki Levis i Mitsubishi. Zaglądamy do kolejnego pomieszczenia. W pierwszym momencie robi nieco makabryczne wrażenie - stosy białych i czarnych manekinów, wykorzystywanych do prezentacji męskiej garderoby. I znowu stos wieszaków. Na schodach znajdujemy ponadczasowy symbol - szpulkę nici. Schodzimy na sam dół. Tu znajdują się schrony, wybudowane w okresie "zimnej wojny". - Prawdziwym rarytasem jest maszyna, która miała tu oczyszczać powietrze po ewentualnym skażeniu atomowym. Co ciekawe, nadal działa i są nawet filtry zapasowe - demonstruje Lizoń. Działają także urządzenia do mierzenia napięcia elektrycznego w schronach. W innej części schronu jest stara centralka telefoniczna, z której bezpośrednio łączono się z komitetem centralnym.

Zakłady Odzieżowe Bytom - bilard w schronie?

Schrony są w dobrym stanie. Wejścia chronią drzwi ołowiano-betonowo- stalowe.
- Jedne z najbardziej solidnych w budynku. Trudno powiedzieć, na ile przydałby się przy wybuchu atomowym i skażeniu, ale już w trakcie bombardowania lotniczego, na pewno by się sprawdziły - mówi Lizoń.
Schrony zostaną utrzymane, będzie je można wynająć.
- Lokatorzy z naszych apartamentów będą mieli taką możliwość, choć oczywiście nie można zmieniać samego pomieszczenia, nadal musi być przystosowane do roli schronu. Ale można tu zorganizować studio odsłuchowe czy postawić stół bilardowy - mówi prezes Studia AB.
Zaglądamy jeszcze do kotłowni.
- Tędy para była tłoczona rurociągami do maszyn prasowalniczych, a potem wykorzystywano ją także do ogrzewania - pokazuje Olgierd Lizoń. Budynek ma być częściowo gotowy już w październiku 2014.- Kompleks będzie kolejnym uratowanym zabytkiem przemysłowym, gdyż nasza spółka podąża szlakiem wytyczonym przez naczelnego ratownika śląskich zabytków, Johana Brosa - dodaje Olgierd Lizoń.

Zobacz zdjęcia i filmZakłady Odzieżowe Bytom